Estrogen là một danh từ
chung cho 3 chất là estron, estradiol và estriol và được ký hiệu là E1,
E2, E3. Estrogen được các tế bào hạt của buồng trứng tiết ra, được gọi
là nội tiết tố nữ.
Khi
mãn kinh, buồng trứng không tiết ra estrogen nữa, nhưng tuyến thượng
thận lại tiết ra androstenedion và các mô mỡ và một số tổ chức khác của
cơ thể chuyển hóa thành estrogen để duy trì những chức năng ở người phụ
nữ.
Estrogen giúp gì cho phụ nữ?
-
Giúp cơ thể tạo dáng hình mềm mại. Estrogen giữ nước trong cơ thể và mỡ
ở dưới da nên da dẻ người phụ nữ mềm mỏng và hồng hào.
-
Làm cho cơ thể phát triển những tính chất sinh dục ở phụ nữ như mọc
lông nách, lông mu, làm cho vú phát triển: tăng sinh các ống sữa và phát
triển các mô mỡ nên vú to và chắc.
-
Làm cho tử cung, âm đạo, bộ phận sinh dục ngoài phát triển. Niêm mạc âm
đạo phát triển, chứa nhiều glycogen, làm cho môi trường âm đạo luôn
luôn ở trạng thái acid, chống nhiễm khuẩn.
- Làm niêm mạc tử cung phát triển và phối hợp với progesteron tạo thành kinh nguyệt.
-
Bảo vệ tim mạch: Điều hòa chuyển vận ion đặc biệt là ion canxi vào tế
bào, ngăn xơ vữa động mạch do ngăn cản quá trình oxy hóa các lipoprotein
tỷ trọng thấp trong máu, ngăn cản bệnh xơ vữa mạnh vành. Làm giãn rộng
mạch vành làm tăng lưu lượng động mạch vành, làm giãn mạch, chống tăng
huyết áp.
- Ngăn chặn
loãng xương: Giúp gắn kết canxi vào khung xương đồng thời lưu giữ canxi
trong xương góp phần chống tiêu xương và mất xương.
- Góp phần làm tăng khả năng tình dục.
Biểu hiện khi thiếu estrogen
Khi
hoạt động của buồng trứng suy giảm, chế tiết ít estrogen, mãn kinh, cắt
bỏ buồng trứng, tia xạ vào buồng trứng, cơ thể sẽ bị thiếu estrogen.
Tình trạng thiếu estrogen sẽ gây ra nhiều thay đổi trong cơ thể người phụ nữ:
-
Thay đổi về kinh nguyệt: Kinh mau, kinh thưa, thiểu kinh, vòng kinh
ngắn dần, lượng kinh ít dần rồi ngừng hẳn. Ðó là những vòng kinh không
phóng noãn (không rụng trứng).
-
Hội chứng rối loạn vận mạch: có những cơn bốc hỏa, nóng bừng ở phần
trên của cơ thể, lan lên cổ, lên mặt, làm người nóng, giãn mạch nên mặt
đỏ bừng. Lạnh đầu chi, ra mồ hôi về ban đêm làm mất ngủ, người lúc nóng,
lúc lạnh. Chóng mặt, nhức đầu do rối loạn thăng bằng, nhiều khi thấy
đất trời ngả nghiêng, chao đảo có cảm giác như say xe, say tàu.
-
Rối loạn về tâm thần: Lo lắng, hồi hộp, nhiều khi tim đập nhanh, giảm
trí nhớ, hay quên, bắt đầu xuất hiện những triệu chứng của bệnh
Alzheimer, không tập trung tư tưởng, thay đổi tính tình, hay cáu gắt,
hờn giận, mất bình tĩnh, mất tự tin, dễ buồn nản và lâm vào tình trạng
trầm cảm.
- Thay đổi về
giải phẫu: Vì mất tổ chức mỡ dưới da làm da mất chun giãn không còn trơn
bóng nữa, trở nên nhăn nheo, ngực vì thế cũng lép theo. Các tuyến mồ
hôi, tuyến bã giảm hoạt động nên lông, tóc khô giòn, dễ gẫy, bạc màu, dễ
rụng.
- Giảm thiểu
đường tiết niệu: Niệu đạo ngắn, trương lực cơ bàng quang kém, cơ thắt cổ
bàng quang yếu nên dễ bị són tiểu, nước tiểu lắng đọng ở bàng quang, dễ
viêm nhiễm đường tiết niệu.
-
Thay đổi về cơ quan sinh sản: Buồng trứng, tử cung, cổ tử cung teo nhỏ,
các tuyến giảm thiểu, ít chế tiết chất nhầy, dễ viêm nhiễm do tạp
khuẩn. Ðau và dễ bị tổn thương khi sinh hoạt tình dục. Giảm khoái cảm và
ham muốn tình dục.
-
Ảnh hưởng đến khung xương: Giảm đưa canxi vào xương dẫn đến loãng xương
rồi mất xương, lún, xẹp các đốt sống, giảm chiều cao, lưng còng, xương
giòn, xốp, dễ gẫy. Dễ bị gẫy đầu dưới xương quay, gẫy cổ xương đùi.
- Bệnh tim mạch: Tăng 2-4 lần so với người chưa mãn kinh. Tăng huyết áp, tăng bệnh mạch vành, tăng nguy cơ huyết khối.
- Bệnh ung thư: Dễ bị ung thư vú, ung thư niêm mạc tử cung, ung thư cổ tử cung.